Blik op de koers

Beleggen wordt vaak gezien als iets voor economen en specialisten. Zij analyseren de economie, berekenen de theoretische waarde van bijvoorbeeld aandelen of obligaties, en bepalen of een investering aantrekkelijk is.
In theorie zou de beurskoers dan moeten overeenkomen met de berekende waarde, omdat beleggers zullen toeslaan die ondergewaardeerde aandelen zien. Maar in de praktijk is het anders: beurzen corrigeren zichzelf niet altijd meteen en soms blijven aandelen lange tijd onder- of overgewaardeerd zonder duidelijke reden.

Waarom gebeurt dat? Hier komt behavioral finance om de hoek kijken. Dit vakgebied bestudeert hoe emoties, denkpatronen en gewoontes onze financiële beslissingen beïnvloeden. Denk aan beleggers die aandelen kopen uit angst of gretigheid in plaats van op basis van de werkelijke waarde. Dit is een belangrijke les voor iedere belegger: rationele beslissingen worden vaak beïnvloed door emotie, iets waar we ons bewust van moeten zijn als we investeren.

Zelf ben ik economisch opgeleid, maar mijn interesse in hoe menselijk gedrag invloed heeft op financiële keuzes is sterk gegroeid. Recent  stuitte ik op een opvallend voorbeeld hiervan; het onderzoek van de Amerikaanse journalist Eleanore Laise (2012) naar de beleggingsclub van Mensa, de internationale vereniging voor mensen met een bijzonder hoog IQ. Laise vroeg zich af: zouden deze briljante geesten geen fenomenale beleggingsresultaten moeten behalen?

Om dit te testen vergeleek ze de resultaten van de Mensa-beleggingsclub met de prestaties van de graadmeter van de Amerikaanse aandelenmarkt: de S&P 500-index tussen 1986 en 2001. De uitkomst was verrassend: waar de S&P 500 een gemiddeld rendement van 15,3% per jaar behaalde, bleef de Mensa-club steken op slechts 2,5% per jaar.
Hoe kon dat gebeuren? De leden van Mensa dachten slimmer te zijn dan de markt, pasten hun strategie voortdurend aan, en volgden elke nieuwe hype. Het gevolg was dat ze keer op keer teleurgesteld werden.

Dit laat zien dat slim zijn alleen niet genoeg is voor succes in beleggen. Mensen die excelleren in hun vakgebied,
zo ook de leden van de Mensa-club, kunnen bij beleggen juist overmatig voorzichtig worden of proberen controle uit te oefenen op iets wat niet volledig te controleren is. Ze zoeken naar zekerheid die in de markt niet altijd te vinden is.

Beleggen is namelijk iets anders dan bijvoorbeeld golfen, waar je rustig kunt oefenen en fouten maken geen grote gevolgen heeft. In de financiële markten worden fouten echter wél afgestraft. Daarom is het belangrijk dat je als belegger een duidelijk doel hebt en je hieraan vasthoudt, zelfs in tijden van onzekerheid.

Een veelgemaakte fout is wachten tot je je 'comfortabel' voelt om in te stappen. Vaak is dit moment wanneer de markten al spectaculair zijn gestegen, wat een risico op een daling met zich meebrengt. Beleggen vraagt om het beheersen van emoties en het weerstaan van de verleiding om mee te gaan in de waan van de dag. Je kunt de toekomst niet voorspellen, maar je kunt wel leren omgaan met de onzekerheden van de markt.

Wat kunnen we leren van de Mensa-beleggingsclub? Slim zijn of een hoog IQ hebben is geen garantie voor succes in de financiële markten. Ervaren beleggers weten dat het om discipline en geduld gaat, en niet om altijd de slimste van de klas te zijn. Voor veel mensen kan het daarom verstandig zijn om hun beleggingen over te laten aan een betrouwbare vermogensbeheerder. Dat geeft rust en vergroot de kans op succes.

Harman Kloos is als bestuurder bij De' Medici Vermogensbeheer verantwoordelijk voor beleggingen.

Wilt u uw financiële zorgen uit handen laten nemen?